Afgelopen week stond in het teken van de online sessie die de Nederlandse staat had met het VN-Kinderrechtencomité. Twee dagen lang spraken vertegenwoordigers van het Koninkrijk der Nederlanden, inclusief de Caribische delen, met het Comité en legde verantwoording af over het naleven van het VN-Kinderrechtenverdrag in de afgelopen vijf jaar.

Vandaag organiseerde het Kinderrechtencollectief een nabeschouwing. Wat vonden de kinderrechtenexperts van de sessie en wat viel hen op?

“Het was goed om te zien dat er een grote delegatie van Nederland aanwezig was”, vertelde Huri Sahin, voorzitter Kinderrechtencollectief, ”waaronder onze kersverse staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Maarten van Ooijen. Het Comité had zich goed voorbereid en snapte ook goed de context van de Nederlandse problematiek. Ik herkende daar zeker de punten uit de ngo-rapportage en ons gesprek met het Comité in terug.”

Het belang van het kind als sleutelprincipe

Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer merkte op dat het belang van het kind vaak terug kwam in de vragen. “We hebben het vaak gehoord in deeldomeinen zoals jeugdstrafrecht en jeugdzorg. Nederland gaf aan dat zij dat belang van het kind meenemen in het beleid, maar ondertussen weet iedereen dat die doorwerking er niet altijd is. Individuele kinderen hebben vaak te maken met besluiten waarbij hun belang niet voorop staat. Denk aan kinderen die geen passende zorg krijgen omdat deze te duur is en daarom niet is ingekocht. Of denk aan kinderen in Syrische kampen die niet teruggehaald worden, omdat hun moeders in Nederland niet gewenst zijn. Er was veel aandacht voor de decentralisatie en hoe het zit met gelijke toegang tot jeugdzorg en voor mentale problemen onder kinderen. Je merkte in de reactie van de overheid dat men worstelt met die decentralisatie.“

“De veiligheid in de jeugdzorg zag ik terugkomen tijdens de sessie, een belangrijk onderwerp”, vertelt Narita Derks, belangenbehartiger jongeren bij Cliëntenbelang, “Ruimte voor mentale gezondheid op scholen is ook aan bod geweest. Maar hoe gaat de overheid ermee om? Vanuit VWS komen er wel plannen, maar in de praktijk zien we daar niet voldoende van terug. De vinger werd tijdens de sessie op de zere plek gelegd door het Comité, maar vanuit de overheid ging het heel erg over actieplannen en wat er zou moeten gebeuren maar het werd  niet concreet, dus je kon niet zoveel met de antwoorden. Ik had er eerlijkgezegd meer van verwacht.”

Armoede en Jeugdstrafrecht

Het Comité heeft verschillende vragen over armoede gesteld. Huri Sahin: “Het was positief dat de Nederlandse Staat erkende dat armoede integraal moet worden aangepakt en dat ook integraal wil aanpakken met meerdere departementen samen. Het was erg teleurstellend dat er geen enkel perspectief werd gegeven op het intrekken van het voorbehoud op artikel 26, het recht van kinderen op zelfstandige sociale zekerheid.“

Een ander onderwerp waarop Nederland stevig bevraagd is door het Comité is het jeugdstrafrecht. Het VN-Comité vroeg Nederland over verschillende zaken, zoals het afnemen van DNA bij kinderen, het berechten van minderjarigen als volwassenen en het verhogen van de leeftijd van strafrechtelijke aansprakelijkheid van kinderen van 12 naar 14 of 16 jaar.

Ton Liefaard, hoogleraar kinderrechten aan Universiteit Leiden: “Dit is echt een voorbeeld waar het Comité vooruitgang wil zien. Het gesprek hierover is al tijden aan de gang. Nederland graaft zich in en is niet bereid om te bewegen op deze positie.”

<tekst gaat door onder de video>

Caribisch deel van het Koninkrijk

De minister van Education Culture, Youth and Sport van Sint Maarten was het hoofd van de delegatie. En ook Aruba en Curaçao waren vertegenwoordigd. Dat is een goed teken, want hierdoor kwam er meer aandacht voor het Caribisch deel van het Koninkrijk. Dit kan helpen om kinderrechtenprogramma’s daar te ondersteunen.
In hele discussie kregen de BES-eilanden (de bijzondere gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba) helaas nauwelijks aandacht.

Klimaat

Huri Sahin: “Er gebeurde iets bijzonders op de tweede dag: Het Comité wees erop dat het code rood is voor de mensheid wat klimaat betreft. Een Comitélid vroeg aan Nederland: wat zou u tegen kinderen en jongeren zeggen over klimaat? Hier liet Nederland echt een kans liggen. De reactie was behoorlijk traditioneel: we vinden het heel fijn om naar hen te luisteren. Dat moet toch absoluut niet voldoende zijn. Kinderen en jongeren willen juist het beleid vormgeven, want het gaat om hun toekomst. “

Een kritisch Comité

“Je zag dat het Comité geïrriteerd raakte, zeker aan het einde, omdat antwoorden incompleet en selectief waren”, merkte Ton Liefaard op, “De Comitéleden wezen Nederland erop dat de delegatie de tijd had om betere antwoorden te formuleren. Het Comité had best waardering voor Nederland; er is heel veel goed geregeld maar aan de andere kant zijn er veel problemen waar ze de vinger achter willen krijgen. Daarover kregen ze vaak geen concrete antwoorden.”

Gehad Madi, Comitélid en coördinator van de Task Force voor het rapport van het Koninkrijk der Nederlanden, sloot af met de woorden: “Het Comité ziet uit naar schriftelijke antwoorden. We hopen dat de slotopmerkingen serieus worden genomen en dat de commissie haar aanbevelingen niet hoeft te herhalen.”
De schriftelijke antwoorden worden aan het eind van de week verwacht.

De nabeschouwing is hier < https://youtu.be/ARmI8KQEb3Q>  terug te zien.

Conclusies en Aanbevelingen

Half februari worden de VN-aanbevelingen, the Concluding Observations, verwacht. Dit is een heel belangrijk moment voor de overheid en het Kinderrechtencollectief. Deze VN-Aanbevelingen zullen door het Kinderrechtencollectief in kindvriendelijke taal worden vertaald en aangeboden. Het Kinderrechtencollectief zal nauwlettend volgen wat er met die Aanbevelingen gaat gebeuren.

Terugkijken

Kijk de sessie met het Comité terug up UN Web TV – sessie van 1 februari 2022
en sessie van 2 februari 2022

Het Kinderrechtencollectief, de Kinderombudsman en jongeren hebben in april 2021 ieder een rapportage ingediend bij het Comité en ze hebben deze tijdens een speciale pre-sessie toegelicht in juni. Dat was de reactie op het staatsrapport van november 2020. Lees meer op: https://www.kinderrechten.nl/voorbereiding-5de-ngo-rapportage-aan-kinderrechtencomite/