Als kind in Nederland heb je bepaalde rechten. Deze rechten zijn te vinden in het VN-Kinderrechtenverdrag. Je hebt deze rechten ook als je hier niet vandaan komt, bijvoorbeeld als je vanuit het buitenland naar Nederland bent gevlucht.

Als je naar Nederland bent gevlucht en hier wil blijven, moet je asiel aanvragen in de asielprocedure. Tijdens deze procedure wordt onderzoek gedaan naar jouw situatie en wordt er gekeken of je in Nederland mag blijven. Via een ‘gehoor’ (een gesprek) wordt er gevraagd wie je bent, waar je vandaan komt en waarom je bent gevlucht. De Nederlandse overheid moet er volgens de afspraken uit het VN-Kinderrechtenverdrag voor zorgen dat de rechten van kinderen die gevlucht zijn tijdens deze asielprocedure goed beschermd zijn. Zo heb je tijdens de procedure, die vaak lang kan duren, onder andere het recht om naar school te gaan en het recht om op een kindvriendelijke plek te kunnen wonen.

Het recht om gehoord te worden

Ook heb je het recht om gehoord te worden in de asielprocedure. Het recht om gehoord te worden vind je in artikel 12 van het VN-Kinderrechtenverdrag. Dit recht houdt in dat kinderen hun mening moeten kunnen geven in alle beslissingen die hen aangaan, op een manier die past bij hun leeftijd en rijpheid. Maar, volgens doctor Stephanie Rap, docent bij de Universiteit van Amsterdam, is het voor minderjarige vluchtelingen bijna onmogelijk om dit recht uit te oefenen. Dit komt omdat de asielprocedure in Nederland voor vluchtelingen niet goed is ingericht op het horen van kinderen en jongeren. De procedure is namelijk gericht op waarheidsvinding en beoordeling van geloofwaardigheid met betrekking tot situatie van de vluchteling. Van kinderen kun je alleen niet verwachten dat zij zomaar alle informatie geven die nodig is voor het onderzoek. Zo kunnen kinderen sneller stress krijgen door de vragen die worden gesteld door de onderzoeker. Dit komt dan bijvoorbeeld omdat er veel details worden gevraagd, omdat ze de vragen niet begrijpen, of omdat het voor kinderen niet altijd duidelijk is wat er van hen wordt verwacht.

Verbeteringen voor een meer kindvriendelijke procedure

Om te zorgen dat kinderen het recht om te worden gehoord beter kunnen uitoefenen in de asielprocedure, wordt geadviseerd om de informatievoorziening te verbeteren. Hierdoor wordt het voor kinderen duidelijker wat de verschillende stappen zijn in de procedure en wat er van hen wordt verwacht. Om hierbij te helpen, heeft doctor Rap speciale informatiebladen en informatievideo’s gemaakt om kinderen op een kindvriendelijke en leeftijdsgeschikte manier te informeren over de asielprocedure en de rechten die zij in Nederland hebben. Ook is het volgens haar belangrijk om de onderzoekers beter te trainen om vragen op een meer kindgerichte manier te stellen. Dit zou uiteindelijk moeten helpen bij het beter beschermen van de rechten van kinderen tijdens de asielprocedure waardoor Nederland zich beter houdt aan de afspraken uit het Kinderrechtenverdrag.

Meer informatie:

• Video – Kinderrechten in Nederland
• Video – Kinderrechten in de asielprocedure
• Informatieblad – Kinderrechten in de asielprocedure
• Informatieblad – Kinderrechten in Nederland

Afbeelding: Stichting de Vrolijkheid – Petra Katanic