Op 19 december 2011 heeft de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties het derde Facultatief Protocol bij het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind aangenomen. Dit Protocol maakt het mogelijk om een klacht bij het Comité in te dienen als wordt gemeend dat de rechten van kinderen worden geschonden.
Het Kinderrechtencollectief is zeer verheugd dat er nu een individuele klachtenprocedure is bij het VN-Kinderrechtenverdrag, waardoor de rechten van kinderen nog beter beschermd worden. Het Kinderrechtencollectief heeft zich, samen met nog tachtig andere ngo’s, jarenlang ingezet voor het opstellen van een klachtenprocedure voor kinderen bij het Kinderrechtenverdrag.

Wie kunnen er een klacht indienen?
Een kind kan zelf een klacht bij het Comité indienen, maar een groep kinderen kan dit ook. Net als hun vertegenwoordigers. Staten die het Protocol hebben geratificeerd kunnen ook een klacht indienen indien zij van mening zijn dat een andere Staat de rechten van kinderen schendt. De identiteit van een kind of een groep kinderen die klaagt, zal niet bekend worden gemaakt indien hiervoor geen toestemming wordt gegeven. Een anonieme klacht zal niet in behandeling worden genomen door het Comité.

Waarover kan geklaagd worden?
Een klacht kan ingediend worden als er gemeend wordt dat een recht of rechten uit het Kinderrechtenverdrag, het Facultatief Protocol over de betrokkenheid van kinderen in gewapende conflicten of het Facultatieve Protocol over de verkoop van kinderen, prostitutie en pornografie.

Wanneer neemt het Kinderrechtencomité een klacht in behandeling?
Een klacht is alleen ontvankelijk als het is ingediend tegen een Staat die het Protocol heeft geratificeerd. Ook moeten alle nationale rechtsmiddelen verder zijn uitgeput, tenzij de procedure in het land onredelijk lang duurt of als het onwaarschijnlijk is dat het een effectieve uitkomst zal hebben. De klacht moet binnen een jaar nadat de nationale rechtsmiddelen zijn uitgeput, ingediend zijn. Er kan alleen geklaagd worden over kinderrechtenschendingen die hebben plaatsgevonden nadat de Staat die het betreft het Protocol heeft geratificeerd.

Wat kan het Comité doen als zij een klacht ontvangen?
Als het Comité een klacht ontvangt, legt zij deze voor aan de Staat die het betreft. Deze Staat wordt verzocht om binnen een half jaar na de klacht de situatie toe te lichten en wat zij hebben gedaan om de situatie te herstellen.
Nog voor de behandeling van de klacht kan het Comité de Staat waar over geklaagd wordt, verzoeken om maatregelen te nemen om eventuele schade die niet meer terug te draaien is te voorkomen. Wanneer er een klacht is ingediend zal het Comité eerst proberen een schikking te bewerkstelligen.
De behandeling van de klacht zal achter gesloten deuren plaatsvinden. Na het onderzoeken van de klacht spreekt het Comité zich uit over de klacht en geeft, indien nodig, de betreffende Staat ook aanbevelingen. De Staat moet vervolgens het Comité binnen een half jaar na de uitspraak laten weten welke actie zij hebben ondernomen.

Wanneer het Comité informatie ontvangt over systematische kinderrechtenschendingen van een Staat die partij is bij het Protocol, dan kan het Comité hiernaar een onderzoek instellen. Dit kan een onderzoek op het grondgebied van een Staat inhouden. Na het onderzoek doet het Comité uitspraak en kan aanwijzingen geven aan de betreffende Staat. Deze moet binnen een half jaar hierop reageren. Als het Comité dit nodig acht, kan zij de hulp inroepen van speciale bureaus van de Verenigde Naties of andere organisaties. Tijdens de behandeling van de klacht zal het belang van het kind de leidraad zijn. Er wordt rekening gehouden met de mening van het kind, in overeenstemming met zijn of haar leeftijd.

Wanneer treedt het Protocol in werking?
Het derde Facultatief Protocol treedt in werking als tien staten het Protocol hebben geratificeerd. Het Protocol zal tijdens een speciale ceremoniale bijeenkomst opengesteld worden voor ondertekening. De datum hiervoor is nog niet bekend.

Het Kinderrechtencollectief roept de Nederlandse regering op het Facultatief Protocol zo snel mogelijk te ratificeren, zodat kinderen in Nederland de mogelijkheid krijgen om te klagen bij het Kinderrechtencomité als zij menen dat hun rechten worden geschonden.

Link naar het derde Facultatief Protocol.

10 januari 2012